Waarom 1:9 unun wel en 1:49 niet?

Alles over antennes en toebehoren.
Plaats reactie
Bericht
Auteur
PA1ES
Berichten: 412
Lid geworden op: 09 sep 2005, 09:09
Roepletters: PA1ES
Locatie: Apeldoorn

Waarom 1:9 unun wel en 1:49 niet?

#1 Bericht door PA1ES »

Hallo om,s,
Waarom werkt een 38 meter lange draadantenne met een 1:9 unun van 160 t/m 6 meter en een 40 meter lange draadantenne met een 1:49 unun van 80 t/m 10 meter ?
Immers beide antennes hebben aan het voedingspunt een hoge impedantie (2500) en worden door de unun omlaag getransformeerd naar 51 resp. 247 Ohm.?
Welke heeft de voorkeur? Ik zou zeggen de antenne met de meest bruikbare amateurbanden maar waarom wordt dan de antenne met de 1:49 unun veel aangeprezen?
Ben benieuwd naar ervaringen en of uitleg .
Gebruik zelf de 1:49 unun met 40 meter draad maar overweeg de 1:9 unun met 38 meter draad, vooral om de 160 en 6 meter band erbij te kunnen gebruiken.

73!
Ernst.
Licensed since 1977
PD0CEB - PE1LRZ - PA1ES
Member: OTC

Gebruikersavatar
PA0BAK
Berichten: 993
Lid geworden op: 28 jul 2014, 19:09
Roepletters: PA0BAK
Locatie: Eiland Tholen, Zeeland
Contacteer:

Re: Waarom 1:9 unun wel en 1:49 niet?

#2 Bericht door PA0BAK »

Een draad van 40m (38m) is voor 160m 1/4 golf, dus laagohmig.
OpenStandaard Evangelist, OpenSource Promotor, OpenData Liefhebber.
Gebruiker van alternatieve besturingssystemen op de computers.

PA1ES
Berichten: 412
Lid geworden op: 09 sep 2005, 09:09
Roepletters: PA1ES
Locatie: Apeldoorn

Re: Waarom 1:9 unun wel en 1:49 niet?

#3 Bericht door PA1ES »

Klopt, je zou zeggen dat de 1:49 antenne dan beter is omdat de Ohmse aanpassing meer bij 50 Ohm ligt.
Bij de andere antenne zal steeds een tuner nodig zijn.
Licensed since 1977
PD0CEB - PE1LRZ - PA1ES
Member: OTC

Gebruikersavatar
PA3HMP
Berichten: 2298
Lid geworden op: 06 jul 2011, 15:03
Locatie: Lage Mierde
Contacteer:

Re: Waarom 1:9 unun wel en 1:49 niet?

#4 Bericht door PA3HMP »

en om een of andere vage reden zorgt een 1:9 voor meer storing

Gebruikersavatar
ON5RKN
Berichten: 576
Lid geworden op: 26 dec 2010, 11:59

Re: Waarom 1:9 unun wel en 1:49 niet?

#5 Bericht door ON5RKN »

Geen favoriet van die dingen,

Mijn voorkeer gaat eerder naar monoband draadantennes.

Gebruikersavatar
PA0BAK
Berichten: 993
Lid geworden op: 28 jul 2014, 19:09
Roepletters: PA0BAK
Locatie: Eiland Tholen, Zeeland
Contacteer:

Re: Waarom 1:9 unun wel en 1:49 niet?

#6 Bericht door PA0BAK »

ON5RKN schreef: 22 nov 2021, 10:05Mijn voorkeer gaat eerder naar monoband draadantennes.
Zo heeft iedereen zijn voorkeuren.
Mijn voorkeur is een symetrische antenne (dipool) met een symetrische voedingslijn (kippenladder/lint).
Dit heeft als voordeel, dat je geen grondvlak nodig hebt (zoals bij een GP), dat je de antenne over een groot bereik kunt tunen, en dat je de antenne galvanisch gescheiden kunt houden van de transceiver.
OpenStandaard Evangelist, OpenSource Promotor, OpenData Liefhebber.
Gebruiker van alternatieve besturingssystemen op de computers.

Gebruikersavatar
ON5RKN
Berichten: 576
Lid geworden op: 26 dec 2010, 11:59

Re: Waarom 1:9 unun wel en 1:49 niet?

#7 Bericht door ON5RKN »

PA0BAK schreef: 22 nov 2021, 11:30
ON5RKN schreef: 22 nov 2021, 10:05Mijn voorkeer gaat eerder naar monoband draadantennes.
Zo heeft iedereen zijn voorkeuren.
Mijn voorkeur is een symetrische antenne (dipool) met een symetrische voedingslijn (kippenladder/lint).
Dit heeft als voordeel, dat je geen grondvlak nodig hebt (zoals bij een GP), dat je de antenne over een groot bereik kunt tunen, en dat je de antenne galvanisch gescheiden kunt houden van de transceiver.
Met een tuner zoals de palstar bt-1500 of een LL zeker een goede combinatie!

Gebruikersavatar
PA0FRI
Berichten: 2378
Lid geworden op: 19 nov 2007, 02:48
Roepletters: PA0FRI
Locatie: Etten-Leur
Contacteer:

Re: Waarom 1:9 unun wel en 1:49 niet?

#8 Bericht door PA0FRI »

PA1ES schreef: 21 nov 2021, 10:28Hallo om,s,Waarom werkt een 38 meter lange draadantenne met een 1:9 unun van 160 t/m 6 meter en een 40 meter lange draadantenne met een 1:49 unun van 80 t/m 10 meter ?
De 1:9 trafo transformeert 50 Ohm naar 450 Ohm. Dat staat parallel aan 2500 Ohm van de antenne. De meeste energie gaat in de trafo zitten, maar er kont HF in de lucht. Daarom lijkt het dat de antenne het goed doet. Als je in plaats van de balun een 50 Ohm weerstand aansluit, doet de antenne het ook goed, alleen met nog minder signaal.
http://pa0fri.home.xs4all.nl/ met ongeveer 200 praktische onderwerpen voor radiozendamateurs
De eerste stappen zijn theorie en simulatie, maar in de praktijk blijkt pas of het klopt.

Gebruikersavatar
PA0KLS
Berichten: 189
Lid geworden op: 30 apr 2005, 21:26
Roepletters: PA0KLS
Locatie: Valkenswaard

Re: Waarom 1:9 unun wel en 1:49 niet?

#9 Bericht door PA0KLS »

Ik sluit mij aan bij de voorkeur voor een symmetrische dipool, zeker voor de lage banden. Mijn dipool wordt wel gevoed via een coaxiale kabel, maar er zit een balun in het voedingspunt van de dipool. Zo krijgen beide benen evenveel spanning t.o.v. de mantel van de coax, zij het in tegenfase. Zie mijn bijdrage in de rubriek "Zelfbouw". Maar ik begrijp ook heel goed dat lang niet iedereen dat in zijn tuin kan onderbrengen. Bij mij hangt hij dan ook enigszins opgevouwen en in een hoek.

Een eind (begin?) gevoede antenne is voor een deel ook gevoelig voor verticaal gepolariseerde storing en eigenlijk wil je dat niet. Het voordeel van galvanische scheiding zie ik niet zo erg. Juist bij statische regen is dat heel hinderlijk.

Het idee van die 1 : 9, is dat om een beetje te zitten tussen 1 : 1 voor 160 en 1 : 49 voor de banden 80,40,20,15,10? Anders kan zo'n kwart golf draad voor 160 meter het toch niet doen? Het is dan zowel slecht voor 160 als voor de andere banden. Maar misschien is het dan ongeveer even slecht voor alle banden?

Gebruikersavatar
PA0FRI
Berichten: 2378
Lid geworden op: 19 nov 2007, 02:48
Roepletters: PA0FRI
Locatie: Etten-Leur
Contacteer:

Re: Waarom 1:9 unun wel en 1:49 niet?

#10 Bericht door PA0FRI »

PA0KLS schreef: 22 nov 2021, 14:02Ik sluit mij aan bij de voorkeur voor een symmetrische dipool, zeker voor de lage banden
Die End Fed's zijn populair geworden toen C-amateurs de A-bevoegdheid kregen. Iedereen wilde zo snel mogelijk op de HF banden uitkomen.
Met zo'n antenne kreeg men goede rapporten als S9 en dan was het dus een goede antenne, vergelijking met een dipool of ander systeem bleef dan achterwege.
Bijlagen
End Fed.gif
(6.48 KiB) Nog niet gedownload
http://pa0fri.home.xs4all.nl/ met ongeveer 200 praktische onderwerpen voor radiozendamateurs
De eerste stappen zijn theorie en simulatie, maar in de praktijk blijkt pas of het klopt.

PA1ES
Berichten: 412
Lid geworden op: 09 sep 2005, 09:09
Roepletters: PA1ES
Locatie: Apeldoorn

Re: Waarom 1:9 unun wel en 1:49 niet?

#11 Bericht door PA1ES »

Ik begrijp uit de reacties dat de 1:9 er voor zorgt dat de aanpassing naar 50 ohm makkelijker gaat maar dat de efficiëntie van de antenne op meerdere banden minder kan/zal zijn.
De 1:49 is dan de betere optie echter niet met 160 en 6 meter.
Duidelijk verhaal, hartelijk dank allen.
Licensed since 1977
PD0CEB - PE1LRZ - PA1ES
Member: OTC

Gebruikersavatar
PA0BAK
Berichten: 993
Lid geworden op: 28 jul 2014, 19:09
Roepletters: PA0BAK
Locatie: Eiland Tholen, Zeeland
Contacteer:

Re: Waarom 1:9 unun wel en 1:49 niet?

#12 Bericht door PA0BAK »

PA0FRI schreef: 22 nov 2021, 14:54vergelijking met een dipool of ander systeem bleef dan achterwege.
[OffTopic]
Dat is nu het mooie van velddagen, diverse antennes naast elkaar, lekker vergelijken en met meerdere amateurs er over denken en praten :roll:
OpenStandaard Evangelist, OpenSource Promotor, OpenData Liefhebber.
Gebruiker van alternatieve besturingssystemen op de computers.

Gebruikersavatar
pa0ejh
Berichten: 1889
Lid geworden op: 05 mei 2008, 13:23
Roepletters: PA0EJH
Locatie: Brunssum

Re: Waarom 1:9 unun wel en 1:49 niet?

#13 Bericht door pa0ejh »

Een 1 op 49 trafo werkt alleen met een halvegolf of veelvoud, omdat die een passende Impedantie heeft
voor die Trafo, maar die 40m draad is ook een Kwartgolf voor 160m, en dat past niet omdat de Imp.
dan ~50 ohm is, en een Kortsluiting voor de trafo vormt... 50 parallel aan 3000 ohm...

Ik schrijf 3000 Ohm, omdat de Draaddikte van de Antenne ook nog invloed heeft op de Antenne Imp.
Zo zal de iemand met dunne Antennedraad een betere aanpassing krijgen met een 1 op 64 Trafo....

Bij een 1 op 9 Trafo mag de Antennelengte nooit een Halvegolf of een Kwartgolf lang zijn, of veelvoud...
Een veel gebruikt lengte is 13.65 mtr en die is Resonant op ca. 11Mhz en bruikbaar voor 14Mhz en hoger
omdat de Imp. dan lager is op onze Banden, en met de tuner een redelijke aanpassing verkregen kan worden.

Maar er is ook een tegencapaciteit nodig, vaak gebruikt men hiervoor de Coax naar de zender, maar dan
maakt de Coax wel deel uit van de Antenne, als je de Coax lengte veranderd moet je opnieuw Tunen voor
een goede aanpassing, beter is een extra stuk draad als tegen capaciteit, en een CM choke direct onder de Trafo.

Overigens geld dit ook voor de 1 op 64 trafo, een CM choke en korte tegen capaciteit.

Met een 1 op 9 trafo kan een beter aanpassing worden verkregen door de lengte van de tegencapaciteit
te veranderen, eigenlijk is het dan een soort Windom antenne geworden....1 op 9 ipv. 1 op 6 of 4...
73's Egbert PAØEJH. Licensed since 1971.
En meer dan 50 Jaar radio-actief

Plaats reactie