Handmatig tunen met 'zero beat'

[PE7K]

Beste kollega's,

Ik heb een ouderwetse handmatige symmetrische tuner en om die te tunen heb ik een signaal nodig maar ik wil anderen niet storen. Ik hoor regelmatig iets over 'zero beat' tunen maar ik weet niet hoe ik dat moet doen op een FTdx-10.

Hoe doe ik dat op mijn Yaesu FTdx10?

[PA2WN]

Je haalt wat zaken door elkaar. "Zero beat" afstemmen doe je op een CW signaal, zodat degene die jou hoort terugkomen, het signaal midden in de filter-passband krijgt.
Als je bij het afstemmen van de TU een leeg plekje zoekt en je vermogen wat terugdraait dan komt het helemaal goed.

[PE7K]

OK, dank. Ik raak in verwarring door dat andere amateurs het hebben over zero beat tunen... Ik heb meerdere keren gevraagd dat uit te leggen maar ik kwam niet verder. Het is dus onzin...?

[Cor - PA4Q]

"Zero beat" tunen is om je werkfrequentie gelijk te maken aan het tegenstation. Het handmatig tunen dat jij wilt is het instellen van je tuner op minimum SWR. De term tuner en tunen worden vaak niet correct gebruikt, het gaat om het verschijnsel "impedance matching" of "antenna coupling".

73, Cor - F/PA4Q

[PE4WJ]

Wat je vermoedelijk bedoelt is je antenne tunen tijdens uitzenden van een draaggolf. Als je zorgt dat die draaggolf precies op de frequentie zit van de bij SSB onderdrukte draaggolf, dan tune je "zero beat" en hebben andere stations geen last van een hinderlijke pieptoon. Het kan echter wel zo zijn dat de AGC van de andere stations op dit seizoen signaal reageert (afhankelijk van hoe de AGC in de transceiver werkt).

73, Wouter Jan PE4WJ

[PD2R]

Hier een video die wat meer context geeft over het zero beat afstemmen op een CW signaal:

youtu.be/CrC7JmNw1eY

Jij wilt gewoon je tuner gebruiken, dat staat helemaal los van het zero beat afstemmen op een CW signaal. Zoals Theo al aangaf is het gewoon van belang om een vrije frequentie op te zoeken, het vermogen te reduceren (20 Watt of iets in die richting), de FTdx een constante draaggolf te laten produceren en je tuner te gebruiken.

Tenzij je CW wilt gaan doen, zou ik mij vooral niet druk maken om zero beat en de onderstaande tekst gewoon te negeren.

Zero beat afstemmen doe je dus om er voor te zorgen dat het tegenstation jouw signaal goed kan opnemen. De huidige transceivers hebben tegenwoordig zulke goede en smalle filters dat wanneer je niet zero beat, of daar dichtbij in de buurt, bent afgestemd met je tegenstation, het soms wel eens voorkomt dat de andere jou helemaal niet hoort omdat je dan buiten zijn pass band valt. Met de moderne radios die een bandscope hebben, zoals jouw FTdx-10, is het afstemmen overigens kinderlijk eenvoudig. Je hoeft alleen maar naar het scherm te kijken en te zorgen dat het verticale lijntje midden in jouw bandscope, precies samenvalt met het CW signaal van het tegenstation.

Zero beat afstemmen kan echter ook wel eens nadelig uitpakken. Wanneer er meerdere stations tegelijk hetzelfde station proberen aan te roepen en al die stations zero beat zitten, dan klinken ze voor de ontvanger allemaal hetzelfde en kan zelfs de beste CW operator er geen soep meer van koken. Dit komt bijvoorbeeld regelmatig voor bij het contesten, gewilde DX stations of bij POTA/SOTA activaties. De oorzaak daarvan is dat men daarbij vaak gebruik maakt van een spotting netwerk. Iedereen klikt dezelfde spot aan en daarmee komt ook iedereen automatisch op exact dezelfde frequentie.
De oplossing is op zich vrij eenvoudig. Meer ervaren CW operators zullen bij grote drukte er vaak voor kiezen om split te gaan werken en op die manier de tegenstations te spreiden. In het contesten zijn er steeds meer contest logprogramma's waarbij het programma er automatisch voor zorgt dat je radio willekeurig een paar Hertz naast de spot-frequentie afstemt wanneer je een spot aanklikt. Dit vergroot je kans aanzienlijk om eruit gepikt te worden in een pile-up. Jouw CW signaal heeft dan een net iets andere toonhoogte waardoor het voor een enigszins geoefende CW operator betrekkelijk eenvoudig is om jouw signaal eruit te pikken.

[pa3met]

OK, dank. Ik raak in verwarring door dat andere amateurs het hebben over zero beat tunen... Ik heb meerdere keren gevraagd dat uit te leggen maar ik kwam niet verder. Het is dus onzin...?

zero beat tuning doe je al ontvangend, je antenne "tunen" doe je iha al zendend. (met de nadruk "iha").

[PE7K]

Wat je vermoedelijk bedoelt is je antenne tunen tijdens uitzenden van een draaggolf. Als je zorgt dat die draaggolf precies op de frequentie zit van de bij SSB onderdrukte draaggolf, dan tune je "zero beat" en hebben andere stations geen last van een hinderlijke pieptoon. Het kan echter wel zo zijn dat de AGC van de andere stations op dit seizoen signaal reageert (afhankelijk van hoe de AGC in de transceiver werkt).

73, Wouter Jan PE4WJ

Ja, dit helpt want zo iets had ik al een keer geprobeerd. Je hoort niets maar de S-meter slaat wel uit.

[pe1hzg]

Je zou voor het tunen van je antenne ook eens kunnen kijken in deze thread: https://zendamateur.com/viewtopic.php?p=237019, specifiek posting 10 en verder waar Klaas uitlegt hoe hij met een meetbrug zijn antenne afstemt. Daarbij is de eindtrap belast met een dummy-load (en loopt dus geen gevaar) en het vermogen wat nodig is voor de meetbrug is laag en daarmee de storing die je veroorzaakt ook.

Na het tunen sluit je de antenne via de inmiddels afgestemde antennetuner en kun je gewoon los met een goed afgestemde antenne.

Geert Jan

[PA3DAT]

Die Yaesu FTDX-10 heeft toch een ingebouwde volautomatische antenne tuner?
Dus is het niet meer dan even op een knopje drukken, de set schakelt terug naar laag vermogen en regelt bliksemsnel de antenne af...

Waarom dan moeilijk doen?

[PE7K]

Ik gebruik een symmetrische Annecke tuner die met kippenladder is verbonden met mijn doublet.