Welke HF antenne ??

Alles over antennes en toebehoren.
Bericht
Auteur
pa1wls
Berichten: 17
Lid geworden op: 06 okt 2017, 10:30
Roepletters: pd1wls

Welke HF antenne ??

#1 Bericht door pa1wls »

Sinds enige tijd heb ik de hobby weer opgepakt en heb momenteel een Kenwood TS-940S staan voor de HF banden.

Nu ben ik echter op zoek naar een leuke antenne en zie door de bomen het bos niet meer.

Ikzelf zit b.v. te denken aan een Endfed antenne voor de 160-10 meter zo ongeveer.

De lengte van deze draad kan ik makkelijk kwijt in de tuin, maar wat is nu een goede antenne ?
Tunen mag, er zit een tuner in de 940.

Ook kan ik wel een antenne als een Comet H-422 antenne kwijt op plm. 5 meter hoogte, maar die beschikt weer niet over alle hf banden.

Ik zou graag willen DX'en en lokaal verkeer binnen een straal van 30 km voeren en uiteraard vooorbereid zijn op de toekomst, ben bezig met een F-licentie cursus.
Yaesu FT-991A +Endfed & + Dimanond clone X50

Gebruikersavatar
pa3dq
Berichten: 245
Lid geworden op: 01 nov 2013, 23:20
Locatie: Grunn

Re: Welke HF antenne ??

#2 Bericht door pa3dq »

Hallo en wederom welkom,

Hf antenne ! stukdraad als lang als mogelijk geisoleerd op spannen = ant!
Tweeling snoer splitsen voor feeder zolang als nodig
Stukjes 5/8 pvc buis op lengte zeg 10cm zagen op 8cm 2 gaatjes doorboren op feeder dia
gesplitst 2 lingsnoer doorrijgen om de meter plaatsen walla feeder klaar
2 baluns maken 1op1 en 1op4 des gewenst in zetten op max ant stroom
feeder end aan knopen stukje 50ohm coax naar trx
En de end fed is klaar op alle banden van af de lengte van de draad 1/2 golf is
vroeger noemden we dit gewoon een zepp antenne ( gooogel )
mocht dit allemaal lukken gaat er weer een wereld open voor nieuwe info

suc6 en veel dx gewenst
eenvoud is de kunst van het ware

pa1wls
Berichten: 17
Lid geworden op: 06 okt 2017, 10:30
Roepletters: pd1wls

Re: Welke HF antenne ??

#3 Bericht door pa1wls »

Hoi pa3dqd,

Bedankt voor je antwoord! Het is wel heel veel info voor een herintreder :)

Ik zal eens kijken of ik me kan inlezen.

Een draad van zo'n 50 meter kan ik horizontaal kwijt.

Ik zelf dacht aan een b.v. draadantenne endfed 10-160m van zo'n 42 meter (kant en klaar)

Maar aangezien ik geen enkele ervaring met hf antennes heb hoor ik graag andere ideeën. De ruimte heb ik wel maar ik zoek wel de beste / mooiste optie.

'73
PD1WLS
Yaesu FT-991A +Endfed & + Dimanond clone X50

Gebruikersavatar
PA9CW
Berichten: 1787
Lid geworden op: 15 sep 2005, 21:24
Roepletters: PA9CW
Locatie: Oosterhout (NB)

Re: Welke HF antenne ??

#4 Bericht door PA9CW »

Ik heb een endfed voor 80-10 meter. Maar op 160 meter is hij ook af te stemmen. Het is de kant en klare antenne van twee bekende Nederlanders.
De totale lengte van ca. 42 meter heb ik mooi horizontaal weggespannen. Ik ben er tevreden over. Alles wat ik hoor kan ik werken. Geen spijt van.
Tonnie
DIG-5629 | AGCW-2939 | 30MDG-3789 | CTC-171 | NAQCC-7029 | BQC-1594| NTC-80.
K3/100 | P3 | Begali Pearl Gold.

Gebruikersavatar
PA3DAT
Berichten: 6251
Lid geworden op: 21 sep 2008, 08:08
Roepletters: PA3DAT
Locatie: Kampen
Contacteer:

Re: Welke HF antenne ??

#5 Bericht door PA3DAT »

PA9CW schreef:Alles wat ik hoor kan ik werken. Geen spijt van.
Dat is grappig Tonnie, dat geldt ook voor mij. Ik heb ooit een kilometer sterk draad gekocht, voor een tientje.
Daarvan heb ik 75-80m op een hoogte van 4m door de bomen gehangen, gewoon van tak naar tak. Met een
tuner stem ik die af op 160m, maar op de andere banden doet ie het ook wel. Zónder aardnet.

Er is niets aan gerekend, de maten zijn willekeurig. Max. vermogen 25W, anders vonkoverslag in de tuner. En
toch, "alles wat ik hoor kan ik werken. Geen spijt van". Vorig weekend in de CQWW cw op 160m 60 q's,
2 continenten, 27 DXCC's. Er werd gewerkt met de VS en Canada, EA8 en Aziatisch Rusland, maar dat hoor
ik allemaal niet. Best DX was CN2AA in Marokko.

Zou het niet zo zijn dat jij en ik gewoon heel veel NIET horen? Omdat de antenne relatief laag hangt, zeker in
verhouding tot de lengte, én asymetrisch, daardoor teveel "moderne storing" opvangt. Zodat jij en ik vooral
de sterkere stations ontvangen, die betere antennes hebben en wellicht mindrr QRM en daarom jou (en mij)
wél kunnen horen?

Dat gevoel heb ik wel eens...

Zou een dipool van 2 x 20m met open voedingslijn niet gewoon een veel betere en rustiger antenne zijn?

(Overigens werk ik op alle banden van 10-80 met een FD4. Ik heb ook een vertical voor 10/15/20, maar de
FD4 hangt hoger en doet het op alle banden beter, ook qua afstraling. En met minder qrm.)
73 de Aloys PA3DAT / PA6D / 5P4W / KE2CZI

Gebruikersavatar
PA3DAT
Berichten: 6251
Lid geworden op: 21 sep 2008, 08:08
Roepletters: PA3DAT
Locatie: Kampen
Contacteer:

Re: Welke HF antenne ??

#6 Bericht door PA3DAT »

Als tip voor PD1WIS: als je 'm kwijt kunt (42m) is een Fritzel FD4 ook nog altijd een prima antenne.
De tuner van mijn FT1000 stemt 'm probleemloos af op álle banden van 10-80m.

De FD4 is "off centered": het voedingspunt zit op 1/3 van de lengte; een kort stuk (ruim 13m) aan
de ene kant, de rest naar achterin de tuin.
73 de Aloys PA3DAT / PA6D / 5P4W / KE2CZI

PA1ZP
Berichten: 1316
Lid geworden op: 06 jun 2008, 19:04
Locatie: Oss

Re: Welke HF antenne ??

#7 Bericht door PA1ZP »

Hi pd1wls

In ieder geval succes met de studie voor het F-examen.
Antennes voor lokaal t/m 300 KM en DX zijn vaak niet verenigbaar.
Voor lokaal verkeer op 160/80/40 is een draadantenne een prima keuze.

Voor DX is het simpel op alle banden van 6 t/m 160 M moet je dan gaan voor een lage opstraalhoek.
Dipolen en horizontale draden stralen daar niet laag op tenzij je ze op minimaal 1/2 golflengte hoog ophangt.
Makkelijk op 6 t/m 20M want dat is op 20 m slechts 10 M hoog die halve golflengte.
Op 80 en 160 is dat voor velen ondoenlijk een draadantenne op 1/2 golflengte hoog opspannen, dan kan een vertical een goede oplossing zijn.

Antennes werken altijd in golflengten niet in meters, een draaddipool voor 80 meter op 4 meter hoog weggespannen is hetzelfde als een 2 meter dipool op 10cm hoog.

Slecht horen is tegenwoordig een groot probleem, waar ik 15 jaar geleden geen enkele moeite had om dagelijks de wereld rond te praten is tegenwoordig lastig vanwege alle storing van allerlei electronische rommel in de woonomgeving.
Dimbare leds zijn rampzalig , vaak zonnepanelen met hun inverters ook, neit de panelen maar de electronica die zorgt voor inkoppeling van de zonnepanelen aan het 240V net, kunnen ook vreselijk storen evenals het veel gebruikte PLC voor computers.

Eigenlijk is niet goed te bepalen of welke antenne nu welke storing oppikt, er is wel veel te bereiken met stroombaluns om er voor te zorgen dat in ieder geval de coaxkabel en of voedingslijn zo min mogelijk storing op pikt, maar welke antenne nu het minste storing oppikt hangt af van geval tot geval.
Wat bij de ene amateur prima werkt kan bij de andere een waardeloos ding zijn.

Veel succes in ieder geval met het halen van de F call, ga daarna eens goed lezen in het ARRL antenne handboek of ON4UN's boek low-band DX-ing of rothammel daar kan je veel info en verschillende antenne ontwerpen vinden.

En vergeet aub het denken in meters maar ga denken in golflengten.
73 de PA1ZP

Jos uit Oss

Een goede antenne hoeft niet duur te zijn, een dure antenne hoeft niet goed te zijn.

Zelf gebouwd klinkt leuker als zelf gekocht.

pa1wls
Berichten: 17
Lid geworden op: 06 okt 2017, 10:30
Roepletters: pd1wls

Re: Welke HF antenne ??

#8 Bericht door pa1wls »

Iedereen bedankt voor de antwoorden, het is er nog ingewikkelder van geworden...:)

Volgens mij heb ik nog enige studie nodig :oops:

Toch maar eens beginnen met een endfed bouwkit en dan zien wat het doet en er van leren.

De endfed is hier het makkelijkst te plaatsen.
Yaesu FT-991A +Endfed & + Dimanond clone X50

Gebruikersavatar
PA3DJS
Berichten: 2493
Lid geworden op: 04 mei 2014, 16:41
Roepletters: PA3DJS
Locatie: Maarssen
Contacteer:

Re: Welke HF antenne ??

#9 Bericht door PA3DJS »

Antennes is inderdaad niet de makkelijkste materie. Niet alleen vanwege de antenne zelf, maar vooral vanwege je lokale omstandigheden, propagatie en dat wat voor TX optimaal is, dat voor RX niet hoeft te zijn.

Voor RX optimaliseer je voor beste S/N verhouding, voor TX voor het sterkste signaal in de gewenste richting. Afhankelijk van je lokale omstandigheden (ruimte en waar storing vandaan komt), kan voor RX de antenne iets heel anders zijn dan voor TX.

De grond direct onder je antenne, en in grofweg een straal 5..10 golflengtes kunnen van invloed zijn op de keuze verticaal/horizontaal.

Voor de 30 km .... 400 km:
Zit je in een dal (hoge horizonelevatie), dan zul je reeds weten dat je met VHF/UHF de straat niet uit komt (of hooguit via een repeater). Gezien de huidige staat van de ionosfeer heb je dan 60m, 80m en/of 160 m nodig (kijk even waar je wel en niet mag komen met N). Je straalt dan nagenoeg recht omhoog en via de ionosfeer "reflecteert" het signaal dan weer terug op aarde. Zoek maar eens op NVIS (Near Vertical Incidence Skywave). NVIS op 40m gaat op dit moment maar af en toe omdat de ordinary critical frequency (Fc) niet vaak boven 7 MHz uitkomt.

Een halve golf of hele golf dipool zo'n 0.1..0.2 lambda boven de grond doet het prima voor NVIS. Beneden 0.1 lambda gaat natuurlijk ook maar je raakt meer energie kwijt in de vorm van warmte in de grond (zullen de emelten/pieren/veenmollen/etc blij mee zijn). Voor ontvangst ga je geen verschil merken in S/N ratio. Varianten als inverted-V gaan ook goed, net als een tuned loop (grote magnetic loop).

Een eindgevoede hele golf doet het voor NVIS niet goed, want die straalt niet omhoog.

Nu het DX verhaal.
Zoals je wellicht weet wil je voor HF DX je energie onder lage elevatie uitstralen (voor 2 hop naar VS zeg zo'n 8 degr). Als je de hoogte in kunt (denk aan > 0.5 lambda), gaat horizontale polarisatie het beste. Alleen is dat op de lage banden niet echt praktisch vanwege dat je dan voor 80m band zo'n 40..80m hoog moet zitten. Voor 10...20m is dit wel realiseerbaar.

Als je in een gebied zit met goede grondgeleiding, dan kan verticale polarisatie (lees verticale antennes) goed presteren, als je DX op de lage banden wilt doen (160m...40m). Voor NVIS heb je niets aan een zuiver verticale antenne, want die straalt niet omhoog.

Een antenne die alles doet, is een compromis waarbij je veel laat liggen. Dat je SWR over alle banden goed is (net als van een dummy load) betekent niet dat de boel goed presteert. Ga je met digitale modi aan de gang, dan mag je veel verliezen ten opzichte van SSB, dus dan kan zo'n één-antennecompromis goed werken.

Voor het hoge deel van 40...10m, of met meer inspanning 80... 10m kan een rotary dipole met kippenladder en een goede tuner wonderen doen (kijk maar eens bij Jos, PA1ZP). Voor 80m zou je dan een halve golf dipool of halve golf eindgevoede antenne kunnen pakken. Het voordeel van de rotary dipole is dat je hem kunt draaien. Voor NVIS is dat niet echt nodig, maar voor DX (lage elevatie) wel.

V.w.b. ontvangst is storing de grote spelbreker bij veel zendamateurs. Een losse RX antenne op de meest gunstige plek in je tuin kan behoorlijk schelen in uiteindelijke S/N ratio. Sommige TRXen hebben een aparte RX ingang en dan heb je geen omschakeling nodig.

pa1wls
Berichten: 17
Lid geworden op: 06 okt 2017, 10:30
Roepletters: pd1wls

Re: Welke HF antenne ??

#10 Bericht door pa1wls »

Nogmaals iedereen bedankt voor de antwoorden. Het is duidelijk een leerproces.


Ik heb inmiddels een zelfbouwkit voor een endfed besteld, met een Amidon ft240-43 ringkern, wat isolatoren en een verlengspoel voor de 160 meter band. Antennelitze heb ik nog liggen, bijna 50 meter.

Ik ga er van uit dat dit deze week bezorgd wordt, hierna kan het experimenteren beginnen :)



De handleiding geeft in elk geval op voor de 80/40/20/15/10 meter band:


Trafo---------------------------------[__________]-------------
________ 20.35M ____________ Verlengspoel___2,39Meter

Die 20.35 lijkt me een 1/4 golf voor de 80 meter band, de 2,39 meter is de aanpassing ???

Nu wil ik de endfed antenne ook inzetten voor de 160 meter.

De verlengspoel is 198 μH .
De trafo 1:50

Welke maten zal ik nu aanhouden voor de draadantenne ?

Ikzelf denk aan:

Trafo---------------------------------[__________]-----------
______________40,7M__________Verlengspoel__3 Meter ?

Die 40,7 is in de buurt van een 1/4 golf 160 meter ? en die 3 meter de afstemdraad ?

Vragen, vragen en nog eens vragen.

Iemand nog een idee ? :)

'73
Yaesu FT-991A +Endfed & + Dimanond clone X50

PA1ZP
Berichten: 1316
Lid geworden op: 06 jun 2008, 19:04
Locatie: Oss

Re: Welke HF antenne ??

#11 Bericht door PA1ZP »

Hi

die 40,7 meter is inderdaad een kwartgolf voor 160 meter.
Die verlengspoel + die 3 meter is electrisch gezien ook een kwartgolf voor 160 meter , samen is dat dan een halve golf die je aan het begin of einde kan voedden.

Op 80 meter is de 40,7 meter een halve golf en de verlengspoel een demping waar het signaal van 80 meter nauwelijks doorheen kan en werkt dus alleen het deel tot aan de spoel.
Op 40 meter is het een hele golf antenne die 40,7 meter, door de spoel komt weer dat signaal niet.

Zo moet je de eindgevoedde antenne voor 160 meter dus zien.

Op 40 of 80 meter kan de antenne zo lang zijn, dat je eigenlijk weer geen goede NVIS propagatie hebt.
Maar dat zou ik eerst moeten simuleren hoe dat nu weer precies zit.
73 de PA1ZP

Jos uit Oss

Een goede antenne hoeft niet duur te zijn, een dure antenne hoeft niet goed te zijn.

Zelf gebouwd klinkt leuker als zelf gekocht.

pa1wls
Berichten: 17
Lid geworden op: 06 okt 2017, 10:30
Roepletters: pd1wls

Re: Welke HF antenne ??

#12 Bericht door pa1wls »

PA1ZP schreef:Hi

die 40,7 meter is inderdaad een kwartgolf voor 160 meter.
Die verlengspoel + die 3 meter is electrisch gezien ook een kwartgolf voor 160 meter , samen is dat dan een halve golf die je aan het begin of einde kan voedden.

Op 80 meter is de 40,7 meter een halve golf en de verlengspoel een demping waar het signaal van 80 meter nauwelijks doorheen kan en werkt dus alleen het deel tot aan de spoel.
Op 40 meter is het een hele golf antenne die 40,7 meter, door de spoel komt weer dat signaal niet.

Zo moet je de eindgevoedde antenne voor 160 meter dus zien.

Op 40 of 80 meter kan de antenne zo lang zijn, dat je eigenlijk weer geen goede NVIS propagatie hebt.
Maar dat zou ik eerst moeten simuleren hoe dat nu weer precies zit.
Super,

De laatste berekening (die 40.7 meter) heb ik eigenlijk zelf verzonnen(berekend), mijn idee van deze antenne klopt dus aardig :)

Ik kan deze antenne dus rustig uithangen en proberen ?

Trafo 1:50>---------------<40,7m>----------------[___198 μH__]----<3m>-------

'73
Pd1wls
Yaesu FT-991A +Endfed & + Dimanond clone X50

Gebruikersavatar
PA3DJS
Berichten: 2493
Lid geworden op: 04 mei 2014, 16:41
Roepletters: PA3DJS
Locatie: Maarssen
Contacteer:

Re: Welke HF antenne ??

#13 Bericht door PA3DJS »

PA1ZP schreef:Hi
Op 40 of 80 meter kan de antenne zo lang zijn, dat je eigenlijk weer geen goede NVIS propagatie hebt.
Maar dat zou ik eerst moeten simuleren hoe dat nu weer precies zit.
Een hele golf aan het eind gevoed is twee halve golven aan elkaar waarbij de stromen in tegenfase lopen. De straling loodrecht op de draad is dan minimaal. Zo'n constructie is op 40 m een slechte NVIS antenne. Een hele golf in het midden gevoed doet het overigens wel prima, want daar lopen de stromen in beide helften in fase.

@PD1WLS:
Voor NVIS heb je nu een antenne die je voor TX nog niet mag gebruiken. Soms heb je redelijke NVIS condities op 40m, maar daar doet jouw getoonde antenne het slecht op.

Als het om NVIS ontvangst te doen is op 160, 80 en 60m, kun je ook een kleinere niet resonante dipool gebruiken met bijv. een 1:4 balun. Het RX-S-punt is dan wel veel lager dan van een full-size dipool, maar zolang de antenneruis de ontvangerruis overstemt, blijft de S/N verhouding gelijk.

Geen belang
Berichten: 169
Lid geworden op: 30 okt 2017, 14:44

Re: Welke HF antenne ??

#14 Bericht door Geen belang »

Ik zou zeggen hang een G5RV op, en zo horizontaal mogelijk waarbij de ladderlijn zo vrij mogelijk hangt.
De ladderlijn hoeft niet vertikaal te hangen zolang die maar vrij van obstakels hangt.

Nadeel van deze antenne is dat je een goede tuner nodig hebt, een standaard 1:3 tuner van een tranceiver gaat je niet toelaten de antenne overal te gebruiken.

Voordeel van deze antenne met een goede tuner is dat je knalhard bent op alle banden van 80m tot en met 6m, ook met 100W.
Hij doet niet onder voor iemand anders met eender wat aan hetzelfde vermogen.

Wat deze antenne zeker nodig heeft zijn de volgende zaken:

1: Zeer goede coax, bv aircell7 en dat 20m of meer lang, langer dan 1/4e golf van de laagste band. Gebruik geen RG58 of RG213!
2: Een mantelstroomfilter, geplaatst aan de aansluiting op de ladderlijn, dit kan je doen met ferrietkralen bv ZCAT 2132-1130, goedkoop te krijgen op AliExpress, hang er een meter van die dingen op, dat is 20 stuks ofzo.

Die laatste moet je trouwens ook doen met een EndFed, maar met een EndFed kom je nergens als je geen tegenpool hebt.
Gezien je 50m kan hangen, G5RV en hang voor 160m een Inverted-L op.

Dat is wat ik gebruik....veel plezier met testen wat het beste is!
Ja ik kan zeuren, ja ik zit vaak mis, ja ik leer bij....maar ik kan niet tegen papegaaien die niks kennen!

Bas - ON5HB.

Geen belang
Berichten: 169
Lid geworden op: 30 okt 2017, 14:44

Re: Welke HF antenne ??

#15 Bericht door Geen belang »

pd1wls schreef: Nu wil ik de endfed antenne ook inzetten voor de 160 meter.

De verlengspoel is 198 μH .
De trafo 1:50

Welke maten zal ik nu aanhouden voor de draadantenne ?

Ikzelf denk aan:

Trafo---------------------------------[__________]-----------
______________40,7M__________Verlengspoel__3 Meter ?

Die 40,7 is in de buurt van een 1/4 golf 160 meter ? en die 3 meter de afstemdraad ?

Vragen, vragen en nog eens vragen.
Klinkt leuk, maar gaat niet werken op 160....vergeet het gewoon.
Op 80m kom je er misschien mee weg maar op 160 werken de "standaard" zaken niet meer.
Komt omdat de hoogte er niet is en de tegenpool is veelal niet te doen.
Effe een dipooltje verlengen, of erger een EndFed, neen, gaat het niet doen.

160m en lager zijn echt wel moeilijke banden, effe uitkomen is er niet bij, vaak horen ze je niet op een enkeling na.

Vergeet niet de grondspeling behoord ergens minimaal 1/4 tot 1/8ste te zijn, op 80 is dit 10 meter, op 160 is dit minimaal 16 meter op het laatste punt, dat haal ik met mijn G5RV amper, waar die knalt op 80m en hoger doet die niets op 160.
Ja ik kan zeuren, ja ik zit vaak mis, ja ik leer bij....maar ik kan niet tegen papegaaien die niks kennen!

Bas - ON5HB.

Plaats reactie