FM-zwaai meten

Alles wat te maken heeft met meetapparatuur en ander gereedschap.
Bericht
Auteur
PA3JT
Berichten: 271
Lid geworden op: 19 apr 2008, 19:19
Contacteer:

FM-zwaai meten

#1 Bericht door PA3JT »

Hoe meet ik nu op de makkelijkste manier de deviatie van een FM-zender?

Ik ga proberen een oude leger-FM-zender (SEM25, 26-70 MHz dus inclusief de 10m waar ik wel mag komen en 6m waar ik evt later ooit nog eens mag komen) met een brede zwaai (15 kHz) aan te passen aan iets wat voor 'ons' iets acceptabeler is.
Daar ben ik wel even mee bezig, gezien mijn huidige niveau, dus 'even' wat bij iemand lenen is geen goed idee. Bovendien is het toch wel nuttig om daar iets voor in huis te hebben.

Ik kan de modulatie wel aan een scoop hangen, en daarmee kan ik dan de deviatie wel zien en relatief aanpassen, maar echt meten kan ik het niet.
Ik heb dan ook geen mooie meetzender/ontvanger/dingmetveelleukeknopjes of spectrumanalyser.

Ik heb wel leuke schema's en kits voorbij zien komen in google, maar een simpele deviatie-meter niet.

Iemand een idee?
communiceren is heel wat anders dan het tot stand brengen van een verbinding.

FT-897D | FT-225RD | FT-7800 | FT-817 met TR1300 23cm Transverter| diverse Motorola MX | SE-550 UHF | Alinco DJ-G7E

Gebruikersavatar
ton.blokker
Berichten: 158
Lid geworden op: 29 nov 2005, 16:17
Roepletters: Pa0klt
Locatie: Enkhuizen
Contacteer:

#2 Bericht door ton.blokker »

Gewoon met een tegenstation die een smal filter heeft.
Smal beginnen en opdraaien dan kan de ander horen of je signaal nog in het filter past.
Ton PA0 KLT
Lid van de VERON
en de BENELUX QRP CLUB
http://www.pa0klt.nl/

PA3JT
Berichten: 271
Lid geworden op: 19 apr 2008, 19:19
Contacteer:

#3 Bericht door PA3JT »

Welk filter bedoel je dan?
Ik kan m'n eigen signaal wel op een andere zendontvanger ontvangen, en heb daarin wel diverse filters maar zelfs na een tijdje nadenken en proberen heb ik even geen flauw idee hoe je dat doet.
communiceren is heel wat anders dan het tot stand brengen van een verbinding.

FT-897D | FT-225RD | FT-7800 | FT-817 met TR1300 23cm Transverter| diverse Motorola MX | SE-550 UHF | Alinco DJ-G7E

Gebruikersavatar
ton.blokker
Berichten: 158
Lid geworden op: 29 nov 2005, 16:17
Roepletters: Pa0klt
Locatie: Enkhuizen
Contacteer:

#4 Bericht door ton.blokker »

De meeste moderne zend/ontvangers hebben een 12.5 KHz raster en dus een smal FM ontvangst filter. Meestal 12 KHz.
Als een dergelijk station jou goed en onvervormd kan nemen is de zwaai ook goed.
Als de FM zwaai veel te groot is, geeft dit bij een smalle ontvanger veel vervorming en spetter je ook door op nabuur kanalen.

Even uit mijn hoofd, R26 is de FM zwaai
Laatst gewijzigd door ton.blokker op 27 jul 2008, 19:21, 1 keer totaal gewijzigd.
Ton PA0 KLT
Lid van de VERON
en de BENELUX QRP CLUB
http://www.pa0klt.nl/

PA3JT
Berichten: 271
Lid geworden op: 19 apr 2008, 19:19
Contacteer:

#5 Bericht door PA3JT »

Ja, oke.
Maar ik ga proberen iets om te bouwen van 15 kHz naar onder de 5 kHz.
Dan is een 12.5 kHz raster te groot om iets aan de deviatie te kunnen meten. Dus moet ik iets anders.
communiceren is heel wat anders dan het tot stand brengen van een verbinding.

FT-897D | FT-225RD | FT-7800 | FT-817 met TR1300 23cm Transverter| diverse Motorola MX | SE-550 UHF | Alinco DJ-G7E

Gebruikersavatar
ton.blokker
Berichten: 158
Lid geworden op: 29 nov 2005, 16:17
Roepletters: Pa0klt
Locatie: Enkhuizen
Contacteer:

#6 Bericht door ton.blokker »

Voor een 12 KHz filter is de zwaai dacht ik ongeveer 5 KHz, bij FM moet de het filter altijd een factor breder zijn als de zwaai.
"Opa" heeft er nog even een oud curcusboek op nageslagen, een zwaai van 3 KHz en modulatie in het spraakgebied hebben een bandbrete van 12 KHz nodig.
Ton PA0 KLT
Lid van de VERON
en de BENELUX QRP CLUB
http://www.pa0klt.nl/

PA3JT
Berichten: 271
Lid geworden op: 19 apr 2008, 19:19
Contacteer:

#7 Bericht door PA3JT »

Even uit mijn hoofd, R26 is de FM zwaai
Ssssttt niet verklappen.... ik wil niet zomaar klakkeloos wat verdraaien, ik wil op ontdekkingsreis door die schroothoop..... Voor een beginneling als ik is dat nog een uitdaging.

Ja, nou begint het bij me te dagen.
Zodra het "past" kan ik nog eens wat nauwkeuriger gaan (laten) kijken hoe het er mee staat.

Dank je wel, wéér wat geleerd !
communiceren is heel wat anders dan het tot stand brengen van een verbinding.

FT-897D | FT-225RD | FT-7800 | FT-817 met TR1300 23cm Transverter| diverse Motorola MX | SE-550 UHF | Alinco DJ-G7E

Gebruikersavatar
PE7EB
Berichten: 2449
Lid geworden op: 22 jan 2008, 19:37
Locatie: Alkmaar JO22jp19qv

#8 Bericht door PE7EB »

pd0j schreef:ik wil op ontdekkingsreis door die schroothoop
Niet zo minderwaardig hoor, over dit technisch hoogstandje, ook al is het dan wat gedateerd. :wink:
73 es gud dx de eric pe7eb k
AIVD/NSA information ... the post above has nothing to do with "dirty bombs", "plane hyjacks" or "Sarin" ;-)

pe1hzg
Berichten: 908
Lid geworden op: 09 nov 2006, 10:23
Locatie: Eindhoven

Re: FM-zwaai meten

#9 Bericht door pe1hzg »

pd0j schreef:Hoe meet ik nu op de makkelijkste manier de deviatie van een FM-zender?
Ik gruw bij het idee van "in een filter passen". Mischien heb je nog iets aan een paar tips.

Allereerst, wat moet je afregelen? In de meeste zenders ziet het blokschema er als volgt uit: aan de audio-ingang een potmeter, dan een versterker/clipper/lowpass-filter, dan weer een potmeter, en dan naar de varicap van de oscillator.

De bedoeling is dat de clipper de maximale hoeveelheid audio beperkt: hoe veel audio je ook in de audio-ingang stopt, de limiter beperkt hoeveel er maximaal uit komt. Als de clipper gaat clippen ontstaan er scherpe harmonischen, het lowpass-filter haalt deze audio harmonischen (alsmede hoge tonen in het audio signaal) weg.

De eerste potmeter is de "mic gain" en bepaalt de gevoeligheid van je microfoon, oftewel hoeveel geluid je moet maken om te moduleren. Je kunt je wel voorstellen dat deze potmeter anders ingesteld moet worden voor een bescheiden spreker als voor een schreeuwlelijk. Deze potmeter is dus afhankelijk van de gebruiker.

De tweede potmeter bepaalt hoeveel zwaai je maximaal maakt als de maximale hoeveelheid audio hebt wat door de limiter wordt doorgelaten (of door de limiter beperkt).

Die tweede potmeter hoort bij de afregeling van het apparaat en is niet door de gebruiker in te stellen. Voor de maximale zwaai moet je echter deze potmeter hebben: zet 1000 Hz op de ingang, en regel de ingangsspanning tot, op de scoop, de zaak net vastloopt en de modulatie niet meer toeneemt.

Blijft over dat je moet meten hoeveel zwaai je maakt. Heb je een SSB ontvanger, of kun je er een lenen? Kijk dan eens op bessel functies, bijvoorbeeld hier http://www.cliftonlaboratories.com/bessel_nulls.htm.

Waar het op neer komt is dat je je zender aanzet, ingangssignal clipt net niet, zwaaiportmeter op 0. Stem je SSB ontvanger af zodat je een toon hoort. Voer nu langzaam de zwaai op. Je hoort allerlei zijbanden erbij komen maar concentreer je op de originele toon. Als je de zwaai verder opvoert hoor je op een gegeven moment deze originele toon "verdwijnen". De zwaai is dan 2.4 kHz. Draai verder op, de originele toon verdwijnt weer, zwaai is dan 5.52 kHz. Volgende nul is op 8.66, dan op 11.79, en dan op 14.79 kHz en dat is wat je hebben wilt. Zie het besselfuntie-verhaal.

Geert Jan

PA3JT
Berichten: 271
Lid geworden op: 19 apr 2008, 19:19
Contacteer:

#10 Bericht door PA3JT »

PE7EB schreef:
pd0j schreef:ik wil op ontdekkingsreis door die schroothoop
Niet zo minderwaardig hoor, over dit technisch hoogstandje, ook al is het dan wat gedateerd. :wink:
Ik heb nieuwe auto's ook tot schroot zien veranderen, heeft niets met hoogstaand en/of leeftijd te maken...... Maar wat de zender betreft, die ziet er voor z'n leeftijd in ieder geval van binnen nog heel aardig uit, maar ik ben dan ook nog niet begonnen !

Verder dan die zwaai.
Ik heb die truc eens uitgeprobeert met een 2m-zender (FT-225RD) en ontvanger (FT-897D) en daar kom ik echt niet uit.
Dat kan met mijn gehoor te maken hebben, maar na de eerste toon hoor ik alleen nog maar 'rommel' en kan ik die originele toon niet zodanig onderscheiden dat ik hem hoor verdwijnen.
Maar goed, dat heb ik ook in drukke winkels/recepties/etc etc dan versta ik je ook niet meer al sta je naast me. Verschil is wel dat ik bij dit experiment m'n koptelefoon op had en echt goed probeerde te luisteren. Toch kon ik uit die kakofonie niets afleiden.

Dus de manier met tonen beluisteren is niet voor mij weg gelegd, ben ik bang. Al is het wel intressant, ik zat al te bedenken dat ik het dan misschien wel op de PSK-waterfall kan visualiseren.
Dat ga ik nog proberen.
communiceren is heel wat anders dan het tot stand brengen van een verbinding.

FT-897D | FT-225RD | FT-7800 | FT-817 met TR1300 23cm Transverter| diverse Motorola MX | SE-550 UHF | Alinco DJ-G7E

PA3JT
Berichten: 271
Lid geworden op: 19 apr 2008, 19:19
Contacteer:

Re: FM-zwaai meten

#11 Bericht door PA3JT »

Duurde even, maar dan heb ik ook nog steeds niets... ik kom er gewoonweg niet uit.

Ik wil een FM-deviatie-meter maken. Niets meer, niets minder. Niet alleen voor die SEM-25 maar ook voor andere tranceivers (zoals m'n FT225 VHF en een condor 3000 UHF)

Nu vind ik overal prachtige apparaten en schema's met ingebouwde VCO's en PLL's om eens flink af te kunnen stemmen op de te testen zender, maar waarom zou ik?
Ik neem een willekeurige allband-ontvanger (tranceiver) en pak de audio-uitgang, desnoods de ingang van de discriminator.

Dan heb ik in ieder geval een signaal, om mee aan de slag te gaan.

Maar hoe meet je dan vervolgens de deviatie van dat signaal. Met een scoop zie je alleen de frequentie en de AC spanning. Zet je het op een spectrum, kun je nog steeds de deviatie niet aflezen.
Hoe krijg je nu zoiets mooi op een metertje? AC-Voltage reguleren, diode ertussen, op een mA metertje en dat vervolgens 'ergens' mee calibreren?
communiceren is heel wat anders dan het tot stand brengen van een verbinding.

FT-897D | FT-225RD | FT-7800 | FT-817 met TR1300 23cm Transverter| diverse Motorola MX | SE-550 UHF | Alinco DJ-G7E

fred101
Berichten: 1173
Lid geworden op: 15 dec 2006, 19:38
Locatie: waardenburg

Re: FM-zwaai meten

#12 Bericht door fred101 »

In je FT225RD zit er een. Misschien kan je dat stuk schema nabouwen. Ik ben net een zwaar verpeste 225 aan het herstellen en zal dadelijk ook de zwaai moeten afstellen (ik gebruik daar denk ik mijn SA voor, is voor mij ook nieuw, is mijn eerste FM project. Het ssb deel heb ik al goed :-))
Mijn website met veel info over RF meettechniek www.pa4tim.nl

PA3JT
Berichten: 271
Lid geworden op: 19 apr 2008, 19:19
Contacteer:

Re: FM-zwaai meten

#13 Bericht door PA3JT »

Maak me gek! Staat er dan al een jaar één naast me ?!?!?!?!

*zoekt enigzins geëmotioneerd vanaf z'n werk de manual van de FT225RD op...

Maar ik zie slechts een S-meter en een discriminator center meter. Daarop kan ik de zwaai niet zomaar aflezen, maar het zit er volgens mij al wel héél dichtbij. Ik weet niet hoe dat center-gedeelte werkt, wordt er dan een DC-component op de meter gezet zodat-ie precies in het midden komt te staan? En dan, als je dat weglaat?
communiceren is heel wat anders dan het tot stand brengen van een verbinding.

FT-897D | FT-225RD | FT-7800 | FT-817 met TR1300 23cm Transverter| diverse Motorola MX | SE-550 UHF | Alinco DJ-G7E

Gebruikersavatar
pe2er
Berichten: 496
Lid geworden op: 23 apr 2007, 08:20
Locatie: Almere
Contacteer:

Re: FM-zwaai meten

#14 Bericht door pe2er »

Hier staat een leuke bouwbeschrijving van Lloyd Butler, VK5BR, en niet te ingewikkeld denk ik.

Afbeelding
Calibratie van het apparaat gaat met de hulp van de Besselfunctie, die PE1HZG hierboven al aanhaalde. "The best method to detect the nulls is to use a spectrum analyser which can display all the various modulation components " zegt VK5BR... De methode die je zelf voorstelt (gebruik van een waterfal display) is dus zo gek nog niet :!: :?:

Dit schema werkt met een externe oscillator en mixer, maar lijkt me dat je het behoorlijk kunt vereenvoudigen door 'gewoon' het PLL deel aan een Midfrequent signaal van een bestaande ontvanger te koppelen. Of zit ik dan heel verkeerd?

PA3JT
Berichten: 271
Lid geworden op: 19 apr 2008, 19:19
Contacteer:

Re: FM-zwaai meten

#15 Bericht door PA3JT »

pe2er schreef:.......Dit schema werkt met een externe oscillator en mixer, maar lijkt me dat je het behoorlijk kunt vereenvoudigen door 'gewoon' het PLL deel aan een Midfrequent signaal van een bestaande ontvanger te koppelen. Of zit ik dan heel verkeerd?
Kijk, jij zit op dezelfde weg als ik, ik heb zat ontvangstmogelijkheden dus waarom een meter bouwen die een ingebouwde ontvanger voor uitsluitend -bijvoorbeeld- 2M heeft?
Bovendien is die PLL ook niet nodig volgens mij, want ik stem een ontvanger af op de frequentie van de te testen zender. Vervolgens haal ik de AF er uit en dan pas meten.

Gedoemd om te mislukken, of toch niet?
communiceren is heel wat anders dan het tot stand brengen van een verbinding.

FT-897D | FT-225RD | FT-7800 | FT-817 met TR1300 23cm Transverter| diverse Motorola MX | SE-550 UHF | Alinco DJ-G7E

Plaats reactie