Aarding mast, shack en huis

Alles wat betrekking heeft op ElektroMagnetische Compatibiliteit
Plaats reactie
Bericht
Auteur
WimV
Berichten: 9
Lid geworden op: 11 jul 2017, 10:31
Roepletters: on8wv

Aarding mast, shack en huis

#1 Bericht door WimV »

Beste Collega's


Ik ben van plan mijn mast en shack te aarden, huis in natuurlijk geaard.

Nu ik heb volgende vraag,

Ik heb een een 50mm² kabel liggen van mijn mast naar beneden naar de grond,
ik heb een 16mm² van uit mijn shack naar buiten liggen
mijn huis is 16mm² geaard,

hoe sluit ik aan allemaal aparte plaatsen of in lus of ..........

alles is open grote verbouwingen en nu is het dat ik het goed moet doen.

Mvg,

Bert_1
Berichten: 743
Lid geworden op: 07 jul 2013, 09:11
Roepletters: PE1KVL

Re: Aarding mast, shack en huis

#2 Bericht door Bert_1 »

Aarding is altijd lastig. Wat ik opvallend vond, en helemaal niet bij stil had gestaan, is dat als je de coax halverwege je mast naar binnen laat lopen dat je dan ook ongeveer de helft van de geïnduceerde spanning bij blikseminslag op de mast binnen krijgt bij de transceiver. Je mast is dan gewoon een spanningsdeler en dan heb je het over vele kilovolts! Daarom is het beter om bijvoorbeeld de coax over of door de grond naar binnen te brengen.
Bert

Gebruikersavatar
pa3dsc
Berichten: 1166
Lid geworden op: 21 dec 2005, 20:02
Roepletters: pa3dsc
Locatie: Nuenen
Contacteer:

Re: Aarding mast, shack en huis

#3 Bericht door pa3dsc »

Pieter-Tjerk heeft er iets over geschreven:
http://www.pa3fwm.nl/technotes/tn09d.html

Adrian_
Berichten: 153
Lid geworden op: 19 sep 2015, 13:03

Re: Aarding mast, shack en huis

#4 Bericht door Adrian_ »

pa3dsc schreef:Pieter-Tjerk heeft er iets over geschreven:
http://www.pa3fwm.nl/technotes/tn09d.html
Hier is alleen gekeken naar RF aarding, en niet naar veiligheidsaarding en bliksembeveiliging.

Een niet te duur e-book over dit onderwerp is
Grounding and Bonding for the Radio Amateur Kindle Edition
by ARRL Inc. (Author), Ward Silver (N0AX) (Author)

http://a.co/8oOyGXt

Maar ik denk dat je dit het beste aan een hierin gespecialiseerd installatiebedrijf over kunt laten.

PA2S
Berichten: 401
Lid geworden op: 07 mei 2017, 22:17
Roepletters: PA2S

Re: Aarding mast, shack en huis

#5 Bericht door PA2S »

WimV schreef:Beste Collega's


Ik ben van plan mijn mast en shack te aarden, huis in natuurlijk geaard.

Nu ik heb volgende vraag,

Ik heb een een 50mm² kabel liggen van mijn mast naar beneden naar de grond,
ik heb een 16mm² van uit mijn shack naar buiten liggen
mijn huis is 16mm² geaard,

hoe sluit ik aan allemaal aparte plaatsen of in lus of ..........

Mvg,
Google is your friend natuurlijk, maar hier enkele opmerkingen.

Bij blikseminslagen maakt het lichtnet vaak een flinke sprong, overspanningen vernielen apparatuur. Een inslag in de buurt kan al problemen veroorzaken.

Ik heb vroeger de nodige kabel-tv ontvangstations ontworpen en naast de aarding van de mast (flink wat elektrodes, niet een paar meter waterleidingbuis of zo) was de overspanningsbeveiliging minstens zo belangrijk. Deze bestond uit een grove beveiliging en een fijnere. De beveiligde contactdozen die je in de winkels ziet, zijn beter dan niets, maar een flinke piek kunnen deze dingen niet aflieiden.

Verder was zoveel mogelijk galvanisch verbonden, waardoor spanningsverschillen relatief klein blijven. Ik zeg relatief, want stromen kunnen heel groot zijn. Denk aan de wet van Ohm!

Op goed geinstalleerde locaties werden erg weinig problemen ondervonden. De buren waren er soms wat minder blij mee. Ik weet nog dat een mast een volle inslag kreeg en dat daar niets aan de hand was, zelfs geen beveiligingen hoeven te vervangen, maar bij naastgelegen bewoners was van alles defect geraakt door de overspanning.

Mijn ervaring heeft geleerd dat de bliksemafleiders goed moeten zijn, want half werk is vragen om problemen. Je brengt de aarde omhoog en als een voorontlading zijn weg zoekt en van plan is om jou te trakteren, dan kan die aarde net genoeg zijn om je mast te kiezen in plaats van het naastgelegen bietenveld (met een knipoog naar vroeger, had ik dat QTH nog maar...).

Door de te hoge aardweerstand ontstaat er een enorm spannigsverschil en bovendien zal de bliksem je antennekabels als afleider/geleider gaan gebruiken. Dat die niet geaard zijn, zegt niets, want de lading springt gewoon op andere geleiders over, zoals lichtnetbekabeling. Ik heb leidingen gezien die compleet uit de muur waren gerukt.

Dus alles of niets zo ongeveer qua bliksemaarde.

Antennekabels (incl rotorkabels etc) koppel ik af waar ze het gebouw binnengaan. Daardoor neem je minder snel iets mee naar binnen. Ook' gaan bij mij de stekers uit het stopcontact als er een flink onweer dreigt en verder heb ik zekerheidshalve een lichte overspanningsbeveiliging (fijnbeveiliging). Kabels naar het afkoppelpunt houd ik op voldoende afstand van de kabels aan de antennekant.
Vorig jaar hadden we een keer onweer met erg veel inslagen, ik zag dat op de weersites aankomen en op dat soort momenten gaan er meer kabels los van de apparatuur.

Vroeger had ik trouwens een kabel-tv kast onderaan de mast, daarvandaan liepen de kabels onder de grond door naar de shack. Als het erg te keer dreigde te gaan, kon ik de kabels in de kast al loskoppelen. In de shack had ik direct aan de muur waar de kabels binnenkwamen connectors, die gingen als eerste los. Met goede connectors zijn de verliezen meestal klein (behoudens microgolfjes natuurlijk).

Naar mijn mening is het minder verstandig om niet afgekoppelde kabels verder de woning/shack in te laten lopen, want die lopen dan waarschijnlijk langs andere bekabeling en daarop kan de boel overslaan. Ik heb wel eens een video gezien van een rijtje connectors, waar de vonken uitvlogen bij een onweersbui. Leuk filmpje, maar als je een volle mep krijgt, heb je een groot probleem.

Vermijd ik elk geval overspanningen door eventuele aardverbindingen tussen apparatuur en dergelijke, houd het allemaal zo kort mogelijk (omwegen zijn zelfinductie en dat komt bovenop de Ohmse weerstand).

Aarding van de antenne voor wat betreft de HF eigenschappen is een ander verhaal. Het hangt helemaal van de antenne af wat dan de beste opties zijn. Bliksemaarde is doorgaans een slechte HF 'aarde' (Het Engelse 'counterpoise' is een term die beter aansluit bij wat het moet doen).

Succes!

73, Henk PA2S

PA3ECZ
Berichten: 682
Lid geworden op: 07 aug 2016, 11:08
Roepletters: PA3ECZ

Re: Aarding mast, shack en huis

#6 Bericht door PA3ECZ »

WimV schreef:Beste Collega's


Ik ben van plan mijn mast en shack te aarden, huis in natuurlijk geaard.

Nu ik heb volgende vraag,

Ik heb een een 50mm² kabel liggen van mijn mast naar beneden naar de grond,
ik heb een 16mm² van uit mijn shack naar buiten liggen
mijn huis is 16mm² geaard,

hoe sluit ik aan allemaal aparte plaatsen of in lus of ..........

alles is open grote verbouwingen en nu is het dat ik het goed moet doen.

Mvg,
Ik ben nu 36 jaar een gebruiker van een 18 Meterse Versa Tower, met de nodige antenne's die er in zitten, of ondertussen ingezeten hebben, maar ik heb niks geaard.
Heb destijds toen geïnformeerd bij een medewerker van een Aardingsbedrijf, en die gaf mij het advies dat het beter is om niet te aarden, dan een slechte aarding.
Kwam nogal wat voor te kijken begreep ik van hem, en al die jaren is het hier altijd goed gegaan.
Als er onweer voorspeld wordt, of in de vakantie tijd dan maak ik de antenne pluggen wel los van de Transceivers in de shack, en die leg ik gewoon onder op de vloer neer.

WimV
Berichten: 9
Lid geworden op: 11 jul 2017, 10:31
Roepletters: on8wv

Re: Aarding mast, shack en huis

#7 Bericht door WimV »

vandaag aarding geplaatst en gemeten,
Na heel wat lezen en rondvragen misschien een raar besluit genomen,

Ik heb op 3 plaatsen aardingspennen geplaatst.
Eentje voor mijn huis weerstand rond de +- 5 Ohm
Eentje voor de toestellen in de shack +- 6 ohm
Eentje voor de aarding van de mast +- 5 Ohm
De mast hangt met 75mm² aan de aarding voor de mast
Huis en shack hangen beide met 16 mm² aan hun respectievelijke aarding.
nu zijn er nog wat info dat moet komen de aarding van de mast en shack zitten zo een 9 meter van een maar zijn onderling verbonden met 150 mm² blanke kabel. de aarding van het huis en de shack zitten een 30 cm van elkaar maar zijn verbonden met een smoorspoel.
resultaat van al dat werk is dat de weerstand van de aarding gezakt is naar 2.71 Ohm waar ik zeer blij mee ben.

Gebruikersavatar
Steef
Berichten: 3608
Lid geworden op: 14 nov 2007, 16:19

Re: Aarding mast, shack en huis

#8 Bericht door Steef »

Informatie van mijn oude werkgever:

http://www.schaapbliksem.nl/aarding/ima ... _25_ln.pdf

Weerstand is laag genoeg als veiligheidsaarde als je aardlekschakelaars hebt, maar niet laag genoeg als je geen aardlekschakelaars hebt.
Voor een echt goede BAI zit je ook (te) hoog.

Het koppelen van de aarde tussen je mast en huis moet je echt heel erg goed doen. Om een voorbeeld te geven, in 1 meter hoogteverschil in je mast kan al een spanningsverschil van Kilovolts zitten.
Wie praat luistert niet

Plaats reactie