radioastronomie met schotelantenne voor satelliet tv

Alles over satelliet en EME.
Plaats reactie
Bericht
Auteur
Gebruikersavatar
PH7CW
Berichten: 195
Lid geworden op: 30 aug 2006, 14:18

radioastronomie met schotelantenne voor satelliet tv

#1 Bericht door PH7CW »

Binnenkort krijg ik de beschikking over een oude schotelantenne voor satelliet tv. Deze wil ik gaan gebruiken voor experimenten op het gebied van de radioastronomie.

M'n bedoeling is om het ruisniveau dat de schotel opvangt te meten met de satfinder en die waarde met een AD converter om te zetten. De AD converter die ik ervoor heb heeft een resolutie van 1 mV en kan maximaal 2 V meten. Ik ben bezig met software te maken in VisualBasic om de meetwaarden te kunnen bewerken.
Nu heb ik op internet al wel wat informatie gevonden: http://www.astronomie.be/radioastronomie/praktijk.htm Maar ik ben nieuwschierig of er in Nederland ook medeamateurs zijn die hiermee bezig zijn.
De vragen die bij mij leeft zijn bv.: In hoeverre is dit eigenlijk haalbaar, is m'n AD converter gevoelig genoeg?
Wat zijn de valkuilen die ik waarschijnlijk tegen ga komen?
Hoe stabiel moet de opstelling van de schotel zijn? enz.

Kan hier iemand iets over roepen?
73,Erik

Gebruikersavatar
PH7CW
Berichten: 195
Lid geworden op: 30 aug 2006, 14:18

#2 Bericht door PH7CW »

Het duurde wat langer dan verwacht maar inmiddels heb ik de schotelantenne in m'n bezit en de satfinder aangepast om te kunnen meten.
De eerste testen met het meten van zonneruis zijn goed verlopen. Het blijkt dat je inderdaad met standaard apperatuur de zon kunt waarnemen.

Nu ga ik nog de software voor het registreren van de data schrijven om verder te kunnen testen maar dat zijn zaken die niet op dit radioforum thuis horen. Radio technisch werkt het in ieder geval :D
73,Erik

Gebruikersavatar
PA7DNY
Berichten: 46
Lid geworden op: 17 apr 2007, 11:07
Locatie: Ten Boer

#3 Bericht door PA7DNY »

Ik ben wel benieuwd in welk frequentie gebied je gaat meten.
Als dat met een standaard ku lnb op +/- 11Ghz is, of met een c band lnb op 4 Ghz, dan moet je toch met een paar dingen rekening houden.
De grootste verstoorder is grondruis, richt de lnb zo op de grond en de satfinder meter vliegt omhoog, ook zonder schotel.
Op 4 Ghz is dat nog veel erger dan op 11Ghz.
Daarom is een primefocus schotel voor dit doel niet geschikt, de lnb kijkt ruim over de randen van de schotel heen en pikt daarom veel grondruis mee.

Offset is beter, daar heb ik plaatjes van gezien waarbij de onderste helft van de schotel tot aan de lnb helemaal afgeschermd was om grondruis helemaal af te schermen.

Mijn ervaring is dat je zelfs met een 1,8m offsetschotel de meter niet uit de hoek krijgt als die zomaar op de lucht richt.

Maar je had het over radio astronomie, dus ik neem aan dat je veel lagere frequenties wil gaan meten.
Maar of een satfinder daar nou wel het juiste meet instrument voor is betwijfel ik.
PA7DNY

Gebruikersavatar
PH7CW
Berichten: 195
Lid geworden op: 30 aug 2006, 14:18

#4 Bericht door PH7CW »

Voor de eerste experimenten gebruik ik de lnb voor 11 GHz en een offset schotel. Goed dat je het zegt van de grondruis. Met ruis van gebouwen en beplanting hield ik al rekening maar van de grondruis nog niet.
Als ik je goed begrijp zal ik ook grondruis gaan meten als ik de schotel op de zenit richt? Tot nu toe ging ik er vanuit dat de lnb niet langs de schotel kijkt.

Welke frequentie ik uiteindelijk wil gaan gebruiken weet ik nog niet, nu kijk ik nog naar de mogelijkheden rond de 1,4 GHz ( HI lijn). Ook welke soort metingen ik ga doen ben ik nog niet over uit, nu doe ik eerst alleen de signaal sterkte maar waarschijnlijk wil ik later ook doppler verschuivingen van het signaal gaan meten. Dan komt ook het onderwerp meetapparatuur aan de orde want de satfinder is inderdaad niet een ideaal meetinstrument. Mijn streven is wel zoveel mogelijk zelfbouwen.

Over deze zaken kan ik nu rustig na gaan denken omdat ik de opstelling van de schotel en meetsoftware nu moet gaan maken.
73,Erik

Gebruikersavatar
PA7DNY
Berichten: 46
Lid geworden op: 17 apr 2007, 11:07
Locatie: Ten Boer

#5 Bericht door PA7DNY »

Ik kan alleen uitgaan van de eigen ervaringen die ik met schotels heb.
De ruis die de lnb oppikt over de randen heen is zo weinig dat je daar bij satelliet tv kijken geen last meer van hebt.
De ruis uit de ruimte is nog veel minder, met een satfinder niet meer te meten.

Hoever een lnb langs de randen van de schotel kijkt is ook afhankelijk van de construktie van de schotel.
Dit kun je afleiden van de f/d (focusafstand/diameter) verhouding.
Bij een lage f/d (bv 0,25) kijkt een lnb maar heel weinig over de randen heen, dan is mogelijk zelfs een primefocus nog wel te gebruiken voor jou doel
Bij een hoge f/d (bv 0,80) wat meer gebruikelijk is bij de hedendaagse kleine offset schotels kijkt hij ruim over de randen, maar omdat de ruis uit de ruimte veel lager dan grondruis is, levert dit weinig problemen op.
Een hoge f/d levert wel meer versterking, wat natuurlijk gunstig is voor kleine satelliet schotels.
Vandaar dat dit type het meest wordt gebruikt.

Kijk op http://www.fransvaneeckhout.be/bijleren ... ssie18.htm voor meer info over de diverse soorten ruis.
Het hele hoofdstuk 7 van frans is wel interessant voor schotel info.

Voor het frequentiegebied moet je in iedergeval binnen het spectrum blijven wat doorgelaten wordt door de atmosfeer.
Bijlagen
frequentiespectrum in atmosfeer.jpg
frequentiespectrum in atmosfeer.jpg (47.23 KiB) 6217 keer bekeken
PA7DNY

Gebruikersavatar
PH7CW
Berichten: 195
Lid geworden op: 30 aug 2006, 14:18

testen van opstelling

#6 Bericht door PH7CW »

Inmiddels heb ik de eerste metingen gedaan. De zon is heel goed te meten en ben nu om de maan te kunnen meten.

Tijdens testmetingen (in de bijlage is de grafiek) viel me op dat ik wel iets ontvang maar een dag later is het er niet meer. Als het iets zou zijn wat uit de ruimte komt had ik het de volgende dag weer moeten zien en dan een paar minuten verschoven in de tijd.
Zou het regen en sneeuwbuien kunnen zijn die de meting verstoren? Wie heeft hier ervaring mee en kan me er wat over vertellen.
Bijlagen
10GHz_45.jpg
(79.63 KiB) 1019 keer gedownload
73,Erik

pa0ehg
Berichten: 8
Lid geworden op: 08 dec 2008, 14:29
Contacteer:

reactie op gemeten signalen

#7 Bericht door pa0ehg »

Hallo Erik,

De onverwachte ruistoename is waarschijnlijk het gevolg van overtrekkende wolken en buien.
Ik weet niet hoe groot de schotel is die je gebruikt want dat is mede bepalend voor het succes wat je kan halen met je idee.
Ik heb een schotel van 3 meter welke ik voor 10 en 24 GHz EME gebruik en daarmee kan ik zonder probleem de maan zien. Als je schotel kleiner is dan 1 meter dan denk ik dat je waarschijnlijk niet veel meer zal zien van de maan.
Met mijn schotel zie ik ook de wolken en buien.
Ter info; ik meet met de 3 mtr schotel 15 dB zonneruis en 1.7 dB maanruis op 10 GHz.

Hopelijk kan je hier verder mee, succes.

73 Hans PA0EHG
Kijk ook eens op mijn website: www.pa0ehg.com

Gebruikersavatar
PH7CW
Berichten: 195
Lid geworden op: 30 aug 2006, 14:18

#8 Bericht door PH7CW »

Hallo Hans,

Dankje voor het antwoord.
Dat valt me even tegen dat wolken zoveel invloed hebben op de metingen. Afgelopen avond heb ik er even op gelet en inderdaad bij heldere hemel is er minder ruis dan met wolken voor de antenne.

De spullen die ik gebruik is een standaard 80 cm schotelantenne en een satfinder waar een AD converter achter zit.
73,Erik

pa0ehg
Berichten: 8
Lid geworden op: 08 dec 2008, 14:29
Contacteer:

#9 Bericht door pa0ehg »

Hallo Erik,

Ik ben bang dat je met een 80 cm schotel niet echt in staat zal zijn om de maan te meten. Misschien een heel kleine indicatie maar de variatie door wolken en neerslag is vele malen groter dan de ruis van de maan die jij zal gaan zien.
Je zal dan toch echt een grotere schotel moeten gebruiken.

73 Hans PA0EHG

Gebruikersavatar
PH7CW
Berichten: 195
Lid geworden op: 30 aug 2006, 14:18

#10 Bericht door PH7CW »

Hallo Hans,

Jouw opmerking de maan klopt helemaal heb ik gemerkt. Het is me wel gelukt maar in de meting is ook te zien dat ik veel geluk heb gehad. Later in de nacht kwam kennelijk meer bewolking waarvan het signaal veel sterker is dan van de maan. Het doet me een beetje denken aan QRP stations ontvangen :lol: Het lukt niet altijd maar als het lukt ..... :D Overigens is die meting van de derde poging, de eerste twee mislukten onder andere vanwege de bewolking.

De zon is natuurlijk veel makkelijker omdat die zo sterk is (QROOOOO :wink: )

Nu ben ik nog wat metingen aan het doen om te kijken hoe de meetapparatuur op temperatuur reageert. Als ik dat gedaan heb ga ik weer met een andere tak van radioastronomie bezig houden en dat gaat om het project "radio Jove" van de NASA (Jupiter en de zon op 21 MHz) Daar zit ook wat zelfbouw van een ontvanger bij en zo.
Bijlagen
maan_10122008.JPG
Meting van de maan. Bovenste grafiek de totale meting met om 22:30 de maan, onderste grafiek het deel van de maan om 22:30.
(177.49 KiB) 994 keer gedownload
zon.JPG
twee metingen van de zon
(85.36 KiB) 992 keer gedownload
73,Erik

Plaats reactie