Ik weet het getal wel vrij zeker, het komt uit de eerste publicaties die ik over de zendhobby las. Ofwel uit documentatie die ik van de VERON had over de hobby, of uit een van de Electrons rond 1973.
De grote toevloed van zendamateurs begon inderdaad in 1975. Als ik me niet vergis was het eerste D-examen in het najaar van dat jaar, maar er was iets belangrijkers wat daaraan bijdroeg.
Tot 1975 was in Nederland alleen het gebruik van 27 MHz-apparatuur toegestaan. De 27 MHz-vereniging NCV had een advocaat, de heer Vogelaar (later werd hij zendamateur), en die had bij de bestuursrechter in Rotterdam een paar jaar vóór 1975 met succes de stelling verdedigd dat een 27 MHz-apparaat geen zender was, maar een "radiotelefoon". Het bezit van een zender was verboden, maar een radiotelefoon werd nergens in de wet genoemd, en door die uitspraak kregen mensen in beslag genomen bakjes weer terug en werden die daarna niet meer in beslag genomen, tenzij de gebruiker op heterdaad werd betrapt, iets wat bij thuisgebruik nagenoeg onmogelijk bleek.
Dit alles was de Radiocontroledienst van die tijd een doorn in het oog, en die begonnen dus de politiek onder druk te zetten om dat "gevaarlijke" gebruik van de 27 MHz-bakjes te verbieden. Staatsecretaris Michel van Hulten (als ik me niet vergis van de PPR, hij is volgens mij ver in de tachtig inmiddels en nog steeds politiek actief) ging erover en die probeerde de bakjes alsnog verboden te krijgen. In de kamer sprak hij van nutteloze communicatie die hij "koffiepraatjes" noemde.
De Radiocontroledienst had nog een tweede reden om de bakjes te verbieden. Die dienst was in die tijd namelijk onderdeel van PTT, en PTT dacht door de bakjes geld voor telefoongesprekken mis te lopen. In die tijd had PTT nog het monopolie op de telefoon. Het was destijds bijvoorbeeld ook verboden om een babyfoon te maken met een draad naar de buren toe.
Afijn, de Kamer leek de staatssecretaris zijn zin niet te willen geven, ook al omdat er in Duitsland druk gepraat werd over het legaliseren van 12 kanalen AM op 27 MHz.
Uiteindelijk trok de staatssecretaris zijn wetsvoorstel toch door de kamer, maar hij moest hiervoor een alternatief voor de bakjesmensen aandragen, en dat was de D-machtiging.
Echter: zowel de 27 MHz-ers als de zendamateurs van toen zaten daar niet om te springen. Want de bakjesmensen waren vooral geïnteresseerd in gezellig met elkaar praten, die wilden helemaal geen technisch examen voor een machtiging die sowieso maar 2 jaar geldig zou zijn. En de zendamateurs die wilden de mensen met hun door de staatssecretaris als koffiepraatjes bestempelde gesprekken ook helemaal niet op hun amateurband hebben. Afijn, dat liep op de lange duur dus voor de amateurs nog allemaal met een sisser af, de D-machtiging was toen hij er eenmaal was een welkome beginnersmachtiging die wel degelijk veel "echte" amateurs aantrok, en er is ook nooit een machtiging na twee jaar (of maximaal eenmalig 1 jaer verlenging) om die reden ingetrokken.
Voor de 27 MHz-ers op dat moment liep het minder goed af. Op 1 juli 1975 ging de nieuwe wet in, waarbij ook het bezit van de bakjes verboden werd. Door een groot aantal mensen binnen die kringen werd daarop direct het verband gelegd met het "verbod op de zender Veronica" dat vrijwel een jaar eerder van kracht geworden was. Het was die overheid die het bepaalde, en wij, het klootjesvolk moest dat allemaal maar slikken. Extra zuur was het daarbij dat in Duitsland, vrijwel op hetzelfde moment inderdaad het gebruik van 12 kanalen AM op 27 MHz gelegaliseerd werd (als ik me niet vergis met 0,5W vermogen).
Voordat de wet inging kon je de bakjes straffeloos op het postkantoor inleveren. Een woonplaatsgenoot van me huurde daarvoor een janplezier in, en meerdere inwoners van zijn wijk togen zo met hun 27 MHz-spullen op schoot naar het postkantoor in het centrum van mijn woonplaats om hun apparatuur in te leveren.
Het examen waar ik zelf aan meedeed op 2 november in 1974 had volgens mij niet meer dan 200 deelnemers. Die waren verdeeld over drie plaatsen: de BuitensocÏeteit in Zwolle, waar ik zelf het examen gedaan heb, in Eindhoven was er ook een examenlocatie en in Den Haag. Allemaal met 50 à 60 deelnemers. Dit examen was tevens het eerste schriftelijk examen met meerkeuzevragen dat gehouden werd, daarvóór waren de examens altijd mondeling geweest, waarbij het nog wel eens voorkwam dat de eisen ineens veel hoger bleken te liggen, bijvoorbeeld als iemand een piratenverleden bleek te hebben. Frans de Feber heeft bijvoorbeeld meerdere keren aan dat mondeling examen meegedaan, maar ondanks dat hij onbetwist veel over die materie wist (hij was immers hoofdzendertechnicus op de MEBO2), zakte hij telkens voor dat mondeling examen.
Maar om een kort verhaal lang te maken: de grote toestroom begon inderdaad vanaf 1975
